ਔਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਹਰ ਹਿੰਸਾ ਸਮਾਜ ਦੇ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੰਦੀ ਹੈ

ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਫਲੋਰਾ

ਵਿਸ਼ਵ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ਮਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਰਾਜਨੇਤਾ ਇਸ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਾਜਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੇ ਥੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਆਪਣੇ ਚਲਾਕੀ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਏਜੰਡਿਆਂ ਦਾ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਸੰਸਾਰ ਕੁਝ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮੰਥਨ ਕਰਕੇ ਕੁਝ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਤਪਾਦ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਤੱਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਪ੍ਰਾਹੁਣਚਾਰੀ ਉਦਯੋਗ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭੋਜਨ ਉਤਪਾਦਾਂ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਛੋਟਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟਾ ਵਿਚ ਦਾਵਤਾਂ ਦਾ ਲੁਤਫ਼ ਲੈਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਿਹਤ ਉਦਯੋਗ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿਹਤ ਜਾਂਚ ਸਕੀਮਾਂ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੋਟਾਪਾ – ਵਜ਼ਨ ਘੱਟ ਕਰਨ ਆਦਿ।
ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਜਗਤ ਆਪਣੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਨੋਰੰਜਨ ਜਗਤ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਰਹਿ ਜਾਵੇ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬੋਲਡ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵੀ ਦੱਸਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਟਾਕ ਸ਼ੋਅ, ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ, ਕੁਝ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਛੇੜਦੇ ਹੋਏ, ਮਹਿਲਾ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨਾਲ ਇੰਟਰਵਿਊਆਂ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੀ ਥੀਮ ਵਾਲੇ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਸੰਦ ਅਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਪਤੀ ਪਤਨੀਆਂ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਬੱਚੇ ਆਪਣੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਕਾਰਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਭਰਾ ਆਪਣੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਮਾਦਾ ਹਮਰੁਤਬਾ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ; ਵਿਸ਼ਵ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕੀ ਇਹ ਸਾਰੇ ਜਸ਼ਨ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦਿਨ ਨਾਲ ਹੀ ਰੁਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ? ਕੀ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਸਾਰੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅਸਲ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਂਦੀ ਹੈ? ਕੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ? ਕੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸਸ਼ਕਤ ਹਨ?
ਖੈਰ, ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਜਵਾਬ ਹੋਣ, ਪਰ ਅਸਲੀਅਤ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀ। ਕੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿਚ ਦੌਲਤ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਮੈਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਪੇ ਧੀਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਦੌਲਤ ਦੇਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੁੱਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਗੇ, ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬੁਢਾਪਾ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਟਕਦੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਦਾ ਵੀ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਕੰਮਕਾਰ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ, ਜਿਵੇਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਦੀ ਸਾਫ਼ – ਸਫਾਈ, ਰੋਟੀ ਟੁਕ, ਕਰਨ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਰੱਖਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਕ ਨੌਕਰਾਨੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤਾਉ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਜਗਤ ‘ਤੇ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਸੀਂ ਪੇਂਡੂ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਹੁੰਦੇ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਮਾਪੇ ਆਪਣੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਜ਼ਤਦਾਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਪਾਲਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ, ਉਹ ਫਿਰ ਤੋਂ ਸੁਆਰਥੀ ਰਵੱਈਏ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਕੁਝ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਅਤੇ ਰਵੱਈਏ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਦਲੇਰ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਲੱਖਾਂ ਮਾਸੂਮ ਔਰਤਾਂ ਹਨ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਚੰਗੀਆਂ ਫਰੇਮ ਵਾਲੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਲਸਾ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਜੋਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਹੀ ਵਸ ਨਹੀਂ ਔਰਤ ਵਲੋਂ ਔਰਤ ਨੂੰ ਹੀ ਜਨਮ ਦੇਣ ਤੇ ਕੁਟਿਆ – ਮਾਰਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਤਲਾਕ ਤੱਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਔਰਤ ਘਰ ਦੇ ਚਿਰਾਗ ਨੂੰ ਜਨਮ ਨਹੀਂ ਦੇ ਪਾਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਡਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੰਭ ਕੱਟੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਸਮਾਜ ਦੀ ਉੱਨਤੀ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਹੀ ਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੀਚ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਮਾਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਦਾ ਹੈ।
ਬੰਧੂਆ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ, ਘਰੇਲੂ ਨੌਕਰਾਣੀਆਂ, ਸਫ਼ਾਈ ਸੇਵਕਾਂ, ਵਿਧਵਾਵਾਂ, ਬੇਸਹਾਰਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਤੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਗਲਤੀ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ; ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਉਸ ਦਿਨ ਦੀ ਤਾਂਘ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣ। ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਕਾਨੂੰਨ ਨਿਰਮਾਤਾ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦਿਨ ਲੰਘਦੇ ਰਹਿਣਗੇ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਕੁ ਔਰਤਾਂ ਉੱਚੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਬੈਠਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਵੀ ਦੇਣਗੀਆਂ। ਪਰ, ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਲਈ, ਪੀਸਣਾ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ!
ਗੱਲ ਕੀ ਹਰ ਛੋਟੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੋਚ, ਔਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਹਰ ਹਿੰਸਾ ਸਮਾਜ ਦੇ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਇੱਕ ਹਨੇਰਾ ਵਾਂਗ ਸਾਬਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿਸ਼ਵ ਮਹਿਲਾਂ ਦਿਵਸ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਔਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਅਤੇ ਅਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰੀਕੇ, ਰੂਪ ਜਾਂ ਅਜਿਹੇ ਦੁਰਵਿਹਾਰ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਅਜਿਹੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਢੁੱਕਵਾਂ, ਤੁਰੰਤ ਜਵਾਬ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਮਾਵਾਂ, ਭੈਣਾਂ, ਧੀਆਂ, ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਅਸੀਂ ਇਹ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਸਮੂਹਿਕ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਹਰ ਔਰਤ ਆਪਣਾ ਹਰ ਪਲ, ਹਰ ਦਿਨ ਸਿਰ ਉਠਾ ਕੇ ਸਵੈਮਾਨ ਨਾਲ ਜੀ ਸਕੇ ਤਾਂ ਹੀ ਇਹ ਮਹਿਲਾਂ ਦਿਵਸ ਸਹੀ ਮਾਅਨਿਆਂ ਵਿਚ ਸਹੀ ਰੰਗ ਵਿਚ ਰੰਗਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਮੈਂ ਉਮੀਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ, ਇਸ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ‘ਤੇ ਹਰ ਔਰਤ, ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ‘ਤੇ ਥੋਪੇ ਜਾ ਰਹੇ ਡਰ, ਸ਼ਰਮ, ਦੋਸ਼ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਹ ਬਣਨ ਦਾ ਹੌਂਸਲਾ ਮਿਲੇ ਜੋ ਉਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜ਼ੁਲਮ ਤੋਂ ਮੁਕਤ, ਡਰ ਤੋਂ ਮੁਕਤ। ਪਿੱਤਰਸੱਤਾ ਤੋਂ ਮੁਕਤ। ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ਮੁਬਾਰਕ।