ਨਜ਼ਰੀਆ

ਡਾ. ਦੇਵਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਚਿੰਕੂ ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਨੂੰ ਅੱਚਵੀ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਜੰਗਲ ਦੇ ਪਾਰ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੀਆਂ ਰੋਸ਼ਨੀਆਂ ਹਰ ਰਾਤ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਬੁਲਾਂਦੀਆਂ ਲਗਦੀਆਂ। ਕਈ ਦਿਨ ਤੋਂ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਜ਼ਿਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸੈਰ ਲਈ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਤੰਗ …

ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਕੇ ਪੱਲਣ ਪਰਵਾਜ਼ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨਾਲ ਟੋਰਾਂਟੋ ਦੇ ਲੈਸਟਰ ਪੀਅਰਸਨ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਮਾਸੀ ਨੂੰ ਲੈਣ ਲਈ ਪਹੁੰਚਿਆ ਜੋ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਤੋਂ ਉਸਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਸੀ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਉਸ ਸੋਹਣੀ ਕੁੜੀ ‘ਤੇ ਪਈ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਸਦੀ …

READINGS IN PUNJABI LITERATURE ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਛੱਡ ਤੁਰੇ ਹਨ, ਇਕ ਹੋਰ ਗ਼ੈਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ, ਛੱਜਾਂ ਵਾਲੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਏ ਇਕ ਲੰਮਾ ਲਾਰਾ ਝਿੜਕਾਂ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਲੱਦੀ ਲੰਮੇ ਸਾਇਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਗਧਿਆਂ ‘ਤੇ ਬੈਠੇ ਨੇ ਜੁਆਕ ਪਿਉਆਂ ਦੇ ਹੱਥ ‘ਚ ਕੁੱਤੇ ਹਨ ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਪਿੱਠ ਪਿੱਛੇ ਬੰਨ੍ਹੇ ਪਤੀਲੇ ਹਨ …

ਡਾ. ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਰਬੱਤ ਦੇ ਭਲੇ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਭਗਤ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ 4 ਜੂਨ 1904 ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ‘ਚ ਪੈਂਦੇ ਪਿੰਡ ਰਾਜੇਵਾਲ ਤਹਿਸੀਲ ਸਮਰਾਲਾ ਵਿਖੇ, ਮਾਤਾ ਮਹਿਤਾਬ ਕੌਰ ਜੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਭਾਈ ਛਿੱਬੂ ਮੱਲ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਸਿੱਖੀ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਮਾਤਾ ਜੀ …

ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਕੇ ਪੱਲਣ ਸਾਡੀ ਪੋਸਟ-ਫੈਕਟ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਬਦਸੂਰਤ ਅਤੇ ਬਦਸੂਰਤ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ; ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਨੇਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖੋਖਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗੌਚਰੀਆਂ ਨੂੰ ਥਾਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਮਨ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਫੈਲਿਆ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ, ਪਰ ਯਕੀਨਨ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ …

ਡਾ. ਸ ਸ ਛੀਨਾ ਕਿਸਾਨੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ ਅਫਸਰ ਡਾਰਲਿੰਗ ਨੇ 1904 ਵਿਚ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ”ਭਾਰਤ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿਚ ਜਨਮ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਕਰਜ਼ੇ ਵਿਚ ਜਿਊਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿਚ ਹੀ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।” ਇਹ …

ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਨਾਇਕ : ਜਸਟਿਸ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ (1922-2022) ਡਾ. ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਘਾਣ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਹਾਨ ਯੋਧੇ, ਸੇਵਾ-ਮੁਕਤ ਜੱਜ ਸਰਦਾਰ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ‘ਲੋਕ ਨਾਇਕ’ ਕਹੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣਾ ਸਾਰਾ ਜੀਵਨ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ …

ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਕੇ ਪੱਲਣ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਪੋਸਟ-ਡਾਕਟੋਰਲ ਖੋਜ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਮੇਰੇ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਅਤੇ ਦੋਸਤ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਜਿਮਨੇਜ਼ੀਅਮ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਅਕਸਰ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਉਪ-ਚੇਤਨ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਰਕ-ਆਊਟ ਕਰਨ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ …

ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਕੇ ਪੱਲਣ ਮੈਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸ਼ਿਵ ਬਟਾਲਵੀ ਨੂੰ ਓਦੋਂ ਮਿਲਿਆ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਰਿਪਬਲਿਕ ਕਾਲਜ, ਜੰਡਿਆਲਾ, ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋ ਕਾਲਜ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸਨ; ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਸਿਰਜੇ ਕਵੀਆਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀਆਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵ …

ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਕੇ ਪੱਲਣ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੈਲਾਨੀ ਬਰਫਬਾਰੀ ਦੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਪਾਸੇ ਵੱਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਝੌਂਪੜੀਆਂ ਅਤੇ ਘਰਾਂ, ਦਰੱਖਤਾਂ ਅਤੇ ਝਾੜੀਆਂ, ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲਾਂ ‘ਤੇ ਇਕ ਸ਼ੁੱਧ ਚਿੱਟੀ, ਮਖਮਲੀ ਚਾਦਰ ਵਿਛਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਰਫ਼ ਵਹਿ ਗਈ ਅਤੇ ਡਲੀ ਹੋਈ, ਇਸ …