ਸਾਡਾ ਲੁੱਟ ਪੁੱਟ ਲਿਆ ਸੰਸਾਰ ਕਰੋਨਾ ਨੇ। ਔਖਾ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰੋਨਾ ਨੇ। ‘ਕੱਲੇ ਬਹਿ ਬਹਿ ਕੇ ਅੱਕ, ਥੱਕ ਗਏ ਹਾਂ, ਬਹਿਣ ‘ਨੀ ਦਿੱਤੇ ਰਲ ਕੇ ਕਦੇ ਚਾਰ ਕਰੋਨਾ ਨੇ। ਦੂਰੀ ਪਵੇ ਰੱਖਣੀ ਮੂੰਹ ‘ਤੇ ਮਾਸਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਏ, ਹੱਥ ਵੀ ਧੁਆਏ ਸਾਡੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਕਰੋਨਾ ਨੇ। ਵਸਦੇ ਰਸਦੇ ਘਰਾਂ …
Read More »ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਸ੍ਰੋਤ ਤੇ ਸਮੱਗਰੀ (ਪਹਿਰਾਵਾ ਤੇ ਹਾਰ-ਸ਼ਿੰਗਾਰ) – ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਕਿੰਗਰਾ
(ਕਿਸ਼ਤ-7) ਘੁੰਡ ਕੱਢ ਲੈ ਪੱਤਣ ‘ਤੇ ਖੜੀਏ ਘੁੰਡ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਵਿਚ ਘੁੰਗਟ ਜਾਂ ਝੁੰਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਵਲੋਂ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਤੇ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਲਈ ਘੁੰਡ ਕੱਢਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ਼ ਹੈ। ਘੁੰਡ ਕੱਢਣ ਲਈ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਲਈ ਹੋਈ ਚੁੰਨੀ ਨੂੰ ਵਰਤੋਂ …
Read More »ਪਰਵਾਸੀ ਨਾਮਾ
ਓਮੀਕਰੋਨ ਟੀਕੇ ਵੈਕਸੀਨ ਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀ ਦੋ ਲੱਗੇ, Booster ਲੈਣ ਨੂੰ ਵੀ ਹੋ ਗਈ ਤਿਆਰ ਦੁਨੀਆਂ। ਖ਼ੁਰਾ-ਖੋਜ ਨਹੀਂ ਜਿਸਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ, ਅਣਦਿਸੇ Virus ਦਾ ਹੋ ਗਈ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦੁਨੀਆਂ। Steam ਲੈ ਕੇ ਹੱਥ Sanitize ਕਰਦੀ, ਮੂੰਹ ਢੱਕ ਕੇ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ ਬਾਹਰ ਦੁਨੀਆਂ। ਸਕੂਲ, ਕੰਮ ਤੇ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਬੰਦ ਕਰਿਆ, ਬਿਠਾ ਛੱਡੀ ਹੈ …
Read More »ਗੀਤ : ਚੋਣ ਬੁਖਾਰ
ਜ਼ੋਰਾਂ ‘ਤੇ ਚੋਣ ਬੁਖਾਰ ਨੇਤਾ ਘੁੰਮਦੇ ਸ਼ਰੇ ਬਜ਼ਾਰ ‘ਲੌਂਦੇ ਲਾਰੇ ਵਾਰੋ ਵਾਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਨੂੰ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਆਗੂ ਨਾ, ਬਣੋ ਸੇਵਾਦਾਰ, ਕੋਈ ਰਹਿਣੀ ਥੋੜ੍ਹ ਨਹੀਂ ਚੌਧਰ ਦੇ ਭੁੱਖੇ ਸਾਰੇ ਭੋਲ਼ੇ ਲੋਕ ਬਣੇ ਵਿਚਾਰੇ ਫਿਰਦੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਮਾਰੇ, ਬੋਲੋ ਸੱਚ, ਗਪੌੜ ਨਹੀਂ ਆਗੂ ਨਾ, ਬਣੋ ਸੇਵਾਦਾਰ, ਕੋਈ ਰਹਿਣੀ ਥੋੜ੍ਹ ਨਹੀਂ ਸਾਰੇ ਵੋਟਾਂ …
Read More »ਗ਼ਜ਼ਲ
ਝੱਲਾ ਦਿਲ ਸਮਝਾਅ ਬੈਠਾ ਮੈਂ। ਸੀਨੇ ਗ਼ਮ ਛੁਪਾਅ ਬੈਠਾ ਮੈਂ। ਕੰਡੇ ਬਣੇ ਨਸੀਬ ਜਦੋਂ ਤੋਂ, ਫ਼ੁੱਲਾਂ ਦੀ ਆਸ ਮੁਕਾਅ ਬੈਠਾ ਮੈਂ। ਸਮਝ ਬੈਠਾ ਗ਼ਮਖਾਰ ਬਿਗਾਨੇ, ਸੱਪੇ ਦੁੱਧ ਪਿਲਾਅ ਬੈਠਾ ਮੈਂ। ਰੁੱਤ ਬਸੰਤੀ ਮੇਰੇ ਨਾ ਕੰਮ ਦੀ, ਪੱਤਝੜ੍ਹ ਨੂੰ ਅਪਣਾਅ ਬੈਠਾ ਮੈਂ। ਕੱਚੇ, ਕੱਚ ਕਮਾਉਣਾ ਹੋਇਆ, ਪਾਰ ਝਨ੍ਹਾਂ ਕਿਉਂ ਆ ਬੈਠਾ …
Read More »ਉਡ ਉਡ ਜਾਵੇ ਡੋਰੀਆ
ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਸ੍ਰੋਤ ਤੇ ਸਮੱਗਰੀ (ਪਹਿਰਾਵਾ ਤੇ ਹਾਰ-ਸ਼ਿੰਗਾਰ) – ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਕਿੰਗਰਾ (ਕਿਸ਼ਤ-6) ਬਰੀਕ, ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ, ਮੁਲਾਇਮ, ਸਿੱਧੀਆਂ ਲਸਰਾਂ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਡੋਰੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਵਿਚ ਡੋਰੀਏ ਦੀਆਂ ਚੁੰਨੀਆਂ ਲੈਣ ਦਾ ਬਹੁਤ ਰਿਵਾਜ਼ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੁੰਨੀਆਂ ਵਿਚ ਡੋਰਾਦਾਰ ਧਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ ਤੇ ਦੂਰੋਂ ਦੇਖਿਆਂ ਇਉਂ ਜਾਪਦਾ …
Read More »ਪਰਵਾਸੀ ਨਾਮਾ
New Year 2022 ਤੇਰੀ ਰਹਿਮਤ ਨਾਲ ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਰੱਖੀਂ ਸਭਨਾਂ ‘ਤੇ ਮਿਹਰਾਂ ਵਾਲਾ ਹੱਥ ਦਾਤਾ। ਫੁੱਟ, ਈਰਖਾ ਤੇ ਨਫ਼ਰਤ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਕੇ, ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਵਾਲੀ ਜੁੜੀ ਰਹੇ ਸੱਥ ਦਾਤਾ। ਦੋ ਡੰਗ ਦੀ ਰੁੱਖੀ-ਸੁੱਖੀ ਖਾਣ ਸਾਰੇ, ਸਿਰਾਂ ‘ਤੇ ਤਣੀ ਰਹੇ ਮਾੜੀ-ਚੰਗੀ ਛੱਤ ਦਾਤਾ। ਛਾਂ ਮਾਂ-ਪਿਓ ਦੀ ਮਾਣਦੇ ਰਹਿਣ …
Read More »ਗੋਬਿੰਦ ਦੇ ਲਾਲ
ਬਲਿਦਾਨ ਕਦੇ ਵੀ ਨਾ ਭੁਲਾਓ, ਚੇਤਾ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਲੈ ਆਓ। ਜਿਹੜੇ ਨੀਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿਣੇ ਸੀ, ਨਾ ਹੌਂਸਲੇ ਗਏ ਮਿਣੇ ਸੀ। ਸ਼ੇਰਾਂ ਵਾਂਗੂੰ ਜਿਹੜੇ ਗੱਜੇ, ਦੁਸ਼ਮਣ ਡਰ ਕੇ ਅੱਗੇ ਭੱਜੇ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਜੋ ਨਗੀਨੇ, ਦੁਸ਼ਮਣ ਤਾਂਈਂ ਆਉਣ ਪਸੀਨੇ। ਗੱਲ ਸਿਆਣੀ ਕਰਦੇ ਸੀ ਜੋ, ਨਾਹੀਂ ਪਾਣੀ ਭਰਦੇ ਸੀ ਜੋ। ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ …
Read More »ਪਰਵਾਸੀ ਨਾਮਾ
ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਅਤੇ Holiday ਸ਼ੀਜਨ 25 ਦਿਸੰਬਰ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਦਾ ਦਿਨ ਆਉਂਦਾ, ਚਾਵਾਂ ਰੀਝਾਂ ਨਾਲ ਇਸਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਸਾਰੇ । ਗੋਰਾ, ਕਾਲਾ ਜਾਂ ਭਾਂਵੇਂ ਕੋਈ ਹੋਵੇ ਦੇਸੀ, ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਈਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਜਾਉਣ ਸਾਰੇ । Holiday ਸ਼ੀਜਨ ਦੀ ਸਭ ਨੂੰ ਉਡੀਕ ਰਹਿੰਦੀ, ਸਮਾਂ ਪ੍ਰੀਵਾਰਾਂ ਸੰਗ ਰਲ-ਮਿਲ ਬਿਤਾਉਣ ਸਾਰੇ । ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਫਿਰ …
Read More »ਖ਼ਰੀਆਂ ਖ਼ਰੀਆਂ
ਕਰਕੇ ਕੌਲ ਕਰਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੰਦੇ, ਕੁੱਲੀ ਰਾਹ ‘ਚ ‘ਪੌਣ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ। ਜੇਕਰ ਤੋੜ ਨਹੀਂ ਨਿਭਾਅ ਸਕਦੇ, ਝੂਠੇ ਲਾਰੇ ਲਾਉਣ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ। ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ ਨਫ਼ਸ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਨਾ, ਬਹੁਤਾ ਧਰਮੀ ‘ਅਖੌਣ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ। ਤੀਰ ਨੈਣਾਂ ਦਾ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਲੱਗਿਆ ਨਾ, ਸਾਕੀ ਬਣ ‘ਪਿਔਣ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ। ਬੁਝੇ …
Read More »